Masakr počinjen 14. februara 1993. u selima Ponikve i Glamočevići predstavlja samo jedan u nizu stravičnih zločina koje su muslimanske snage počinile nad srpskim stanovništvom u opštini Čajniče.
Prva ubistva i progon srpskog stanovništva dogodila su se još u maju 1992. Tada su muslimanski agresori napali nekoliko srpskih sela, poubijali civile a mnoge porodice proterali sa vekovnog ognjišta. Zločini su nastavljeni i narednih meseci a u krvavim napadima nisu bila pošteđena čak ni deca.
Tog hladnog, zimskog februarskog dana ništa nije slutilo na tragediju. “Napad na sela dogodio se u ranim jutarnjim časovima sa teritorije Crne Gore, tačnije pljevaljske Bukovice. Snage bosansko-hercegovačkih muslimana, prethodno došle iz Goražda i tu se pojačale Bukovičanima, koji su im ujedno bili i vodiči, jer su dobro poznavali taj teren, pregrupisale se i krenule u opšti napad na sela, koja su bila nezaštićena, jer smo smatrali da nam ne preti opasnost sa crnogorske strane” – kažu preživeli svedoci ovog masakra. Ubijeno je 27 civila, mahom žena i staraca.
Najmlađa žrtva ovog masakra bio je Željko Mašić, dečak od trinaest godina, dok je nastarija žrtva bio Aleksa Tanasković, starac od 93 godine. U napadu muslimanskih ekstremista teško su ranjene Željkova šestogodišnja sestra Ivana, koja je potom odvedena u muslimanski logor i majka Dana Mašić.reživeli meštani napominju da su u pokušaju da pronađu spas krenuli u bekstvo prema teritoriji Crne Gore, ali su u selu Trojan i drugim mestima stradali od muslimanskih snaga. “U Trojanu je za samo sat, i u prečniku od sto metara, ubijeno deset civila. Na istom mestu ranjena je šestogodišnja devojčica Ivana Mašić, koja je zajedno sa majkom Polkom zarobljena i odvedena u zarobljeništvo u Goražde” – navode preživeli iz ovog masakra.
“U zoru 14. februara 1993. godine napali su naše selo. Gorele su kuće u susednim selima i pucalo se sa svih strana. Mi smo, pokušavajući da spasemo decu, krenuli prema selu Ponikve da bismo prešli na crnogorsku teritoriju u Bukovicu. Nas četiri žene i četvoro dece na putu prema Trojanu upali smo u zasedu. Na licu mesta ubili su mi trinestogodišnjeg sina Željka, a mene su ranili u glavu, nogu i u ruku” – rekla je medijima Dana Mašić napomenuvši kako je tom prilikom prepoznala komšije iz pljevaljske Bukovice.
U tom zločinačkom pohodu ukupno je ubijeno 27 civila. Mnogi od njih ubijeni su na kućnom pragu iz vatrenog oružja, a njihova tela su kasnije i izmasakrirana.
ŽRTVE MASAKRA 14. FEBRUARA 1993. U ČAJNIČU
1) Dušanka Mašić, 1943
2) Branko Mašić-Brano
3) Njegoš Mašić
4) Polka Mašić, 1963;
5) Trifko Dačević, 1939;
6) Božo Dačević, 1934;
7) Stanojka Dačević – Stanija, 1934;
8) Duško Katana, 1955;
9) Vučko Kovačević;
10) Stevo Kovačević, 1941;
11) Čedo Popović;
12) Dušan Čokorilo, 1948;
13) Darinka Pjević,1923;
14) Željko Mašić, 1979;
15) Miroslav Krnojelac, 1951
16) Milan Vujović, 1939;
17) Ratko Krezović, 1940;
18) Radovan Stanišić, 1946;
19) Aleksa Tanasković, 1900;
20) Todor Janjić, 1937;
21) Mirko Lasica, 1946.
22) Mlađen Drakula, 1940;
23) Nikola Pljevaljčić
24) Vlado Ćuković,
25) Raja Kuvelja (73) starica,
26) Маrkо Kоmlenović (65),
27) Milanka Ćeha (41)
Sumnja
Protiv osmorice muslimana iz Pljevlja policija iz Čajniča podigla je krivične prijave 1993. zbog osnovane sumnje da su počinili ratni zločin nad civilnim stanovništvom u Bosni i Hercegovini. Reč je o braći Džaferu i Samiru Bunguru, Džemu Bavčiću, Sejfu i Šefku Osmanagiću i Ešrefu Bunguru, Suadu i Jusufu Moćeviću. Osmorica Pljevljaka su osumnjičena da su 14. februara 1993. godine, kršeći pravila međunarodnog prava za vreme rata, naređivali napad na civilno stanovništvo i civilna naselja, vršili ubistva, neljudski postupali i protivzakonito odvodili ljude u koncentracione logore. Vlasti u Crnoj Gori nisu ni do danas uzele prijavu u razmatranje, niti su zločince priveli zakonu.
Predstavnici nevladinih organizacija Amnesty International i Inicijative mladih za ljudska prava pozvali su više puta Tužilastvo Crne Gore da pokrenu postupak protiv svojih državljana bošnjačke nacionalnosti iz Bukovice, Pljevlje i drugih mesta koji su učestvovali u ovom ratnom zločinu protiv civilnog stanovništva. Jedanaestog marta 2008. godine NVO „Amnesti“ podnela krivičnu prijavu crnogorskom Vrhovnom državnom tužiocu i Upravi policije, zbog učešća crnogorskih državljana u ovom masakru, i zbog toga što je napad na sela čajničke opštine izveden sa teritorije Crne Gore. Do danas od crnogorskih državnih organa nema nikakvog odgovora. Meštani Pljevlje i crnogorskih sela ističu kako se ne osećaju sigurno dok se ratni zločinci – ubice žena i dece slobodno šetaju Bukovicom i Crnom Gorom. “Tada su poklali djecu, civile…silovali, masakrirali sve živo a sutra će pobiti nas, niko nije bezbjedan dok su na slobodi. Organi Crne Gore što prije da reaguju i pohapse te ubice iz Bukovice” – požalila se svojevremeno Bosa, meštanka Pljevlje.
Blaško Popović iz sela Trpinja, nastanjen u Čajniču, jedan je od svedoka napada muslimana na srpska sela u opštini Čajniče. On je ispričao sledeće: “Ja sam se vratio sa puta, prenoćio sam i čuo da su opkoljena sela Trpinje i Šapići. I uputio sam se u tom pravcu i došao do svojih ljudi koji drže položaje, bilo ih je oko 15. Veliki broj muslimanskih vojnika je 14. februara preko sela koja pripadaju pljevaljskoj opštini ušao na teritoriju Republike Srpske i po već prethodno utvrđenom planu oko šest sati i 30 minuta počeo napad po srpskim selima. Prvo smo videli da je zapaljena kuća Radeta Pjevića, kuća je gorela navrh sela Šapići, inače tamo je bilo naše rodbine i male dece. Pravili smo dogovor kako da izvučemo naše ljude iz sela Šapići. Pošto je muslimanska vojska zapalila više kuća u selu Šapići, meštani obližnjeg sela Trpinja, u strahu od pokolja, organizovano su napustili selo. Krenuli su preko sela Hanine do Ponikava, gdje su ih muslimanski vojnici sačekali pucnjavom i ubili Dušanku Mašić (50). Na istom mestu ubijen je i trinaestogodišnji Željko Mašić, koji je nakon ranjavanja masakriran, a ubijen je i Miroslav Krnojelac (54), koji je naišao ispred muslimanske zasede vozilom Hitne pomoći. Zaklan je Trifko Dačević (66), a pronađena su i masakrirana tela Dušana Čevića, Duška Katana, Boža Dačevića, Stanojke Dačević, Steva i Vučka Kovačevića. Svi su ubijeni iz vatrenog oružja, a kasnije su njihova tela izmasakrirana.Muslimanska vojska je prvo izvršila oružani napad na selo Šapići, i tom prilikom zapalila dvije kuće, Rajka i Miloša Pijevića. Nakon toga, ispred kuće su ubili Rajka i Darinku Pijević, staru oko 70 godina. Ja sam svedok da je bilo oko 500 muslimanskih vojnika. Oni su prošli pravcem pljevaljskih sela Moćevići, Kruševci, Bunguri u pravcu mjesta Ilijina Stijena i Debelo Brdo. Zatim su otišli u Ljepu Ravan prema Ribaricama, u bukovu šumu, pa se dalje povlače prema Bavčić reci, na crnogorsko-bosansku granicu.“
Prema podacima Instituta za istraživanje rata i ratnih zločina u XX veku, na području Čajniča je od maja 1992. do marta 1993. ubijeno 147 meštana srpske nacionalnosti, mahom žena i staraca. Najstarija žrtva četvorogodišnje muslimanske agresije na Čajniče bio je starac Aleksa Tanasković, star 93 godine, kojeg su muslimanski vojnici živog zapalili u njegovoj porodičnoj kući u selu Staronići upravo 14. februara 1993. Najmlađa žrtva muslimanskog terora je bio četvorogodišnji Aleksandar Kajević, koji je mučki i svirepo ubijen u napadu muslimanskih ekstremista na njegovo selo Brezovice. Muslimanski agresori su popalili na hiljade kuća i društvenih objekata u vlasništvu Srba a oskrnavljene su i četiri pravoslavne crkve i pet pravoslavnih grobalja.
Izvor: Večernje Novosti
